Prawda definiowana jako zgodność (czegokolwiek z czymkolwiek) dotyczy tylko zgadzania się. To znaczy, że nie tworzy relacji niezgodnych. Relacje niezgodne mogą dotyczyć fałszu, błędu, paradoksu, antynomii, sprzeczności. Lub relacji o innej celowości, gdy celowość Prawdy to zgadzać się.
Prawda jako zgodność jest zależna wyłącznie od tej własności. Biorąc pod uwagę jakikolwiek nośnik Prawdy, nie jest on istotny dla niesionej prawdziwość, czyli zgodności niesionej treści. Treść zgodna (zgodne znaczenie) jest zgodna niezależnie od swojego nośnika. Ale jest zależna od możliwości nośnika i zgodności pomiędzy nośnikiem i treścią, bo ta umożliwia ich jedność w przedmiocie poznania. A więc ze względu na istotę Prawdy – zgodność, to czym jest nośnik jest nieistotne tak długo, jak długo nośnik zgadza się z treścią umożliwiając jej przenoszenie jako zgodność. Zgodność nośnika ze zgodnym znaczeniem występuje zawsze, gdy zgadza się zdanie z faktem, czy doświadczenie z sądem, nośnik i treść zgadza się i pozwala zweryfikować w drugim przedmiocie relacji. Z tych powodów za nośnik Prawdy można przyjąć: myśl, zdanie, sąd, pogląd i inne tradycyjnie za nośniki uznawane. Ale także fakt, doświadczenie, czy przedmiot zmysłowy. Wszystkie mają zdolność przenoszenia zgodności, dlatego można zapytać, który jest pierwotny?
Nośnik
O ile faktom, doświadczeniu i przedmiotom zmysłowym przypisywane jest tradycyjnie istnienie. I w ramach tego odróżnienia, prawdziwość przypisywana jest zdaniom, sądom, myślom, poglądom itp. To w myśl powyższych wyjaśnień istnienie utożsamione zostaje także z prawdziwością i odwrotnie. Zgodność, Prawda i istnienie mają wspólne znaczenie. Uzasadnieniem dla tej zmiany jest zależność poznania prawdziwego od istnienia. Bo uzasadnieniem dla poznania prawdziwego podmiotu jest istnienie tego podmiotu, poznanie (jest bo) istnieje, i odwrotnie, istnienie jest, bo poznaje (siebie), że jest. Zatem uzasadnieniem jest samoświadomość. Dlatego utożsamienie istnienia i Prawdy jest zgodne, a także konieczne, gdy pod uwagę wziąć, że w samoświadomości następuje cykliczne realizowanie zależności poznania od istnienia i na odwrót. Podmiot na przemian utożsamia siebie z istnieniem, aby spostrzec, że fakt istnienia poznaje, co prowadzi do istnienia itd. Znaczy to, że proces występowania na przemian poznania i istnienia jest swoim warunkiem, następuje w sposób zgodny i jest istotą Prawdziwości. Dlatego przyjmuję, że doświadczenie, fakt, przedmiot zmysłowy, najszerzej – to co tradycyjnie ma przypisane istnienie, to także nośniki Prawdy. W ramach tego ustalenia, tradycyjne nośniki Prawdy istnieją. Ponieważ w obu przypadkach istnienie i Prawda uwarunkowane są istnieniem podmiotu poznającego, który przyjmuje istnienie zdań, czy myśli, gdy je poznaje i ich używa, wtedy traktuje je na równi z faktami, przedmiotami zmysłowymi, czy doświadczeniami. Wszystkie te przedmioty poznania zależą od istnienia i Prawdziwości podmiotu poznającego, od samoświadomości.
Stąd wymieniając różne nośniki można zauważyć, że zależą od nośników bardziej podstawowych. Podmiot epistemiczny poznaje Prawdę i istnienie przez uczucie i spostrzeżenie, które występują w jego mentalności, poprzedzają i warunkują wszystkie inne z wymienionych nośników. Tradycyjne nośniki Prawdy i istnienia biorą udział w orzekaniu Prawdy dopiero, gdy u ich podstawy leży uczucie i spostrzeżenie. Uczucie i spostrzeżenie to zawsze świadomość uczucia i świadomość spostrzeżenia, czyli świadomość treści uczuciowej i świadomość świadomości.
Dlatego podstawowe nośniki Prawdy to uczucie i spostrzeżenie. Ponieważ to „składniki” samoświadomości lub stany podmiotu poznającego świadomości siebie. Powyżej sprowadzone do siebie nośniki Prawdy: myśl, zdanie, pogląd, sąd, doświadczenie, czy fakt, wszystkie zakładają istnienie uczuć i spostrzeżeń, i umożliwiają podmiotowi poznanie tych nośników i ich treści przez odczucie i spostrzeżenie, bo to naturalne własności podmiotu poznającego. Dlatego najlepiej powiedzieć, że dla podmiotu uczucie i spostrzeżenie oraz ich szeregi (konglomeraty, zbiory itp.) tworzą nośniki i ich treści, tak jak zdanie tworzy szereg liter, słów i wiele relacji, czy doświadczenie wiele przedmiotów i zmian – wszystkie te elementy są dla podmiotu odczuciami i spostrzeżeniami. Dotyczy to każdego nośnika Prawdy i istnienia, który jest konglomeratem obejmującym odczucia i spostrzeżenia w strukturze jako usłyszane, czy przeczytanie zdanie wraz z językiem, jego regułami itd., czy fakt wraz z doznaniami wszystkich zmysłów itd. Nośniki i ich treści to szczególnie uporządkowana struktura uczuć i spostrzeżeń podmiotu. Ugruntowane jest to w samoświadomości, bo „mieć odczucie czegoś” znaczy wprost, że coś istnieje i „jest jakieś”. Natomiast „mieć świadomość czegoś” to dysponować poznaniem, jak możliwe jest, że coś istnieje i znać jego zgodną strukturę. W tym sensie, samoświadomość będąca źródłem kryterium Prawdy, to ciągły proces poznawania odczucia, że jako podmiot coś istnieje, który prowadzi do poznania jak podmiot istnieje, do wyższej, czyli lepiej uzgodnionej świadomości.
Kryterium Prawdy
Kryterium Prawdy jest strukturą zgodnych relacji. Zawsze jest to struktura, która istnieje, bo najmniej ma jedną zgodną relację, np. poznanie zgodne z faktem poznawania. Relacja jest zgodna, bo łączy własności, które są takie same. Ale wraz z tą zgodną relacją zawiera odróżnienie. Ta sama, zgodna treść jest w jednym przypadku poznana (fakt poznania), w drugim jest w użyciu (poznawanie). Ta sama treść zapewnia zgodność. Natomiast przyjmowanie przez podmiot roli poznającej i używającej (przy stosowaniu kryterium Prawdy itd.) pozwala na poznanie zgodności w sposób zupełny. W roli poznającej podmiot uzyskuje świadomość, że ma możliwość użycia. W roli używającej poznanie stosuje, np. w świecie zmysłowy lub w uzasadnieniu (poznania). Zgodność poznania w swoich ramach i zgodność poznania w użyciu zapewnia Prawdę zupełną.
Zatem, ażeby zrozumieć jakie jest kryterium Prawdy należy wziąć pod uwagę, że tworzą je dwie relacje. Pierwsza, to relacja zgodnego poznania, w której podmiot zgadza się ze swoim poznaniem przedmiotu, w sensie najmniejszym, że istnieje prawdziwe poznanie. Druga relacja, to relacja zgodnego użycia, w sensie najmniejszym, że poznany przedmiot pozwala się użyć (tworzyć). Gdy przedmiot poznania pozwala się spostrzec (w sensie szerszym: poznać wiele swoich relacji) i gdy pozwala się użyć, obie relacje zgadzają się. Wtedy struktura kryterium Prawdy ulega wypełnieniu, gdy poznanie zgadza się z użyciem. Czyli, gdy w wyniku zgodnego poznania i użycia powstaje trzecia relacja, zgodność pomiędzy poznaniem i użyciem, zgodność zupełna, Prawda absolutna. Gdy zgodności pomiędzy poznaniem a użyciem nie ma, znaczy to, że przedmiot nie został poznany w sposób zupełny, co może prowadzić do większego procesu poznania i używania (poznanie szczegółowych własności i relacji struktury przedmiotu poznania). A więc przez wielokrotne poznanie z użyciem tego samego kryterium Prawdy rozwijana jest struktura zgodności lub struktura wiedzy o przedmiocie poznania i możliwości Prawdy.
Poniżej rysunek kryterium Prawdy. Upraszczając opis widoczny na nim, nr 5 to relacja poznawcza (metarelacja), nr 6 to relacja użycia. Relacja zgodności pomiędzy poznaniem (5) a użyciem (6) zasygnalizowana jest niebieską elipsą o nr 2 jednoczącą 5 i 6.
